Het plan voor de snelle – nog aan te leggen – fietsroute tussen Sliedrecht en Gorinchem is weer in een volgende versnelling gezet. De route wordt nu verder ontwikkeld door de provincie Zuid-Holland. Dat is één van de belangrijkste meekoppelkansen bij de optimalisatie van autosnelweg A15 tussen Papendrecht en Gorinchem.

De afdelingen van de Fietsersbond, Fietsersbond Drechtsteden en Gorinchem/Molenlanden zijn een belangrijke gesprekspartner in deze planontwikkeling.

De A15

De A15 wordt verbreed, vermoedelijk twee keer drie rijstroken. Het naastliggend fietspad is daarbij fysiek en inhoudelijk betrokken.

• Fysiek, omdat de verbreding van de A15 plaatselijk de ruimte van het fietspad nodig heeft.
• Inhoudelijk, omdat toenemend fietsgebruik een gunstig effect heeft op het verminderen van autoverplaatsingen in en rond de A15, zowel voor het milieu als de volksgezondheid.

In het traject Papendrecht – Gorinchem is namelijk langs de snelweg een aaneengesloten fietspad gepland met nu nog twee ontbrekende schakels in de gemeente Hardinxveld-Giessendam. Naast de voor de hand liggende oplossing om de schakels te verbinden, heeft de Fietsersbond in en vanaf Hardinxveld-Giessendam een zuidelijker gelegen alternatief tracé ingebracht. Met name vanuit de belevingswaarde en de gezondheid. Fietsen dicht langs snelwegen met hoge auto-intensiteit is immers ongezond en onaantrekkelijk.

Schakels

Het zuidelijker van de snelweg gelegen alternatief van de Fietsersbond is onderzocht. Het gedeelte ervan in Hardinxveld-Giessendam bleek onvoldoende veilig uit te voeren. Dit kwam met name door het te krappe en te drukke traject op de Rivierdijk.

Daarna is door de Fietsersbond gezocht naar een noordelijk alternatief dat vanuit Sliedrecht de spoorlijn Dordrecht – Geldermalsen volgt. Deze variant heeft als groot pluspunt dat de koppeling van een doorfietsroute aan een spoorlijn logisch en gezonder is dan een combinatie met een autosnelweg.

Dit alternatief is vooralsnog nog niet haalbaar gebleken, omdat het binnen Hardinxveld-Giessendam over de gehele lengte niet mogelijk is te voldoen aan de CROW-richtlijnen.

Rapport Goudappel Coffeng

Goudappel Coffeng heeft in opdracht van de provincie de snelle fietsroute in kaart gebracht en een rapportage opgesteld. Daaruit blijken de volgende aandachts- en knelpunten:

1. ‘Ter hoogte van Hardinxveld zou een route langs het spoor interessant kunnen zijn – maar gezien de realiseerbaarheid en aansluiting op de rest van de route weinig kansrijk. Een route over de Rivierdijk tussen Hardinxveld en Gorinchem is in potentie aantrekkelijk, maar weinig direct en bij de passage van de scheepswerven in Hardinxveld niet realiseerbaar. De gezamenlijke voorkeursroute van de regionale partijen en de Fietsersbond is daarom de opwaardering van de (grotendeels) bestaande route langs de A15. Die route is momenteel veel in gebruik door scholieren tussen Hardinxveld en Gorinchem.‘
2. De intensiteit van het fietsverkeer op het gedeelte tussen Sliedrecht en Hardinxveld-Giessendam is nu nog ongeveer 2000 fietsers per etmaal. Tussen Hardinxveld-Giessendam en  Gorinchem is dat de helft.
3. De huidige breedte van het fietspad voldoet nog nergens aan de gewenste breedte van 4,5m.
4. De hiaten in de fietsroute in Hardinxveld-Giessendam kunnen niet vóór de eventuele daadwerkelijke verbreding van de A15 plaatsvinden. De ontbrekende delen blijven daarmee helaas nog jaren in stand.
5. Als tijdelijk alternatief wordt het gebruik van de bestaande structuur van Hardinxveld-Giessendam gesuggereerd (zie tekening).

Zwak daarin is dat deze route…

• … niet kan voldoen aan de CROW-richtlijnen;
• … omrijden betekent;
• … ook onveiliger is dan het uiteindelijke tracé. Het vermoedelijke risico blijft bestaan dat fietsers het kortste, huidige gevaarlijke tracé over de Rivierdijk en langs het Boezemkanaal zullen volgen.

Sterke punten bij de aanpak zijn…

• … dat zelfs bij relatief geringe aantallen automobilisten die overstappen op de fiets er toch een aantrekkelijke vermindering van de filevorming optreedt;
• … de afname van files op de snelweg aanzienlijke positieve milieu- en gezondheidsgevolgen zal hebben.

Knelpunten

Naast de winst dat de fietsroute F612 op de kaart is gezet en door iedereen van wezenlijk belang wordt geacht, schrompelt dit perspectief in door de ontbrekende schakel Hardinxveld-Giessendam – Gorinchem. Er is financiële onzekerheid. Gegeven de hoogte van de benodigde investeringen in de fietsverbinding, die overigens in het niets valt in vergelijking met de kosten van de reconstructie van de A15 (tegen de 900 miljoen Euro!) wordt het daardoor onzeker of het wachten op de uiteindelijke planvorming over de A15 niet een gemiste kans wordt. De nu voorgestelde tijdelijke oplossingen voldoen immers niet. Misschien zijn er andere ’tijdelijke’ oplossingen denkbaar.

Sliedrecht – Hardinxveld-Giessendam

Dit onderdeel kent de minste problemen. Positief is het gegeven dat vanuit zowel kosten, fasering en gebruiksintensiteit het gedeelte van de F612 in Sliedrecht en tussen Sliedrecht – Hardinxveld-Giessendam ruim positief scoort. De huidige breedte is nog onvoldoende.

Versterking fietsnetwerk Hardinxveld-Giessendam

De fysieke koppeling van de F612 aan de A15 blijft vanuit luchtkwaliteit onwenselijk. Daarnaast is het lang uitblijven het dichten van de gaten in het netwerk, de onaantrekkelijkheid en de onveiligheid van de routes een probleem.

Een extra noordelijke route, naast het spoor, inhakend op het plan van de gemeente Hardinxveld-Giessendam, om langs de Spoorweg ongeveer 2 km fietspad (4m breed!) aan te leggen blijft daarom wenselijk. Aansluitend aan de Spoorweg kan worden gekeken naar een verlenging ervan richting Gorinchem met een nieuw tracé, bijvoorbeeld tussen de Giessen en de spoorlijn. Deze noordelijke route speelt ook in op de toekomstige noordelijke uitbreidingen in de gemeente en de noordelijk gelegen schoolbestemmingen in Gorinchem (zie kaart).

Routes

Overigens kent de zuidelijk van de spoorlijn gelegen Parallelweg een lange fietsroute. Die is echter niet op te waarderen naar een snelfietsroute door te grote breedtebeperkingen. De route is echter wel van belang voor het lokale netwerk.

De verlengde Spoorwegroute passeert het toekomstige boezemkanaal door een daarin opgenomen brug. Daarna passeert de route de tunnelbak van de Betuwespoorlijn en volgt deze lijn parallel aan de noordzijde. Verderop varieert de afstand van dit fietspad tot aan de as van de huidige snelweg 60 à 70m.  Als aanvulling duidelijk beter en aantrekkelijker dan de zuidelijke route, dicht op de snelweg. Deze route is gunstig voor bijvoorbeeld de scholieren die naar de scholenconcentratie in noord Gorinchem fietsen.

Bovenstaande kaart laat beide lange fietslijnen zien, dus met hiaten. Gestippeld het eerdere voorstel van de Fietsersbond. Meer zuidelijk, op afstand van de snelweg en in groen een wenselijk noordelijk tracé gekoppeld aan de spoorlijn. Een zoekgebied tussen de Giessen en de spoorlijn voor een nieuwe route nabij de spoorlijn in verband met te weinig ruimte langs de Giessen (binnendams). De noordelijke route kan in Sliedrecht beginnen en in Gorinchem aantakken op dezelfde kruising als de zuidelijke route.

In blauw op de kaart de zoeklocaties voor het toekomstige boezemkanaal, waarin een brug is opgenomen, waar de noordelijke fietsroute gebruik van maakt.

Financiering

De investering in de verbeteroperatie van het fietspad/-netwerk zal tegen de 20 miljoen euro bedragen. Gemeenten, waterschap, provincie en Rijkswaterstaat moeten daarin bijdragen. Partijen zullen ieder een duidelijk voordeel moeten kunnen behalen uit deze verbetering. Niet alleen voor de interlokale verbindingen, maar ook voor de kwaliteit van de lokale netwerken.

Verbetering van het gehele netwerk zal daarom uiteindelijk het effect zijn en daarom het meest interessant blijken.

Vervolg

• De CROW-richtlijnen zouden volgens de Fietsersbond minimaal leidend moeten zijn, zoals de breedtemaat 4,5m.
• Doorgaan met het dichten van de hiaten in de F612 in Hardinxveld-Giessendam.
• Het aan te leggen nieuwe fietspad langs de Spoorweg in Hardinxveld-Giessendam zien als onderdeel van een nieuwe oost-west (snel)fietsverbinding aangelegd volgens de normen.
• Versterking van het lokale en regionale fietsnetwerk.

Bronnen

• 20201223 MIRT Aanpak
• 20201127 Waterschapsbestuur blijft bij de locatie Hardinxveld
• 20201215 Meekoppelkansen optimalisatie A15